รายงานผลการวิจัยและพัฒนากรอบสมรรถนะผู้เรียนระดับประถมศึกษาตอนต้นสำหรับหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Byadmin

มี.ค. 11, 2023 #คู่มือครู

Post Views: 192

สื่อฟรีออนไลน์.com

ขอแนะนำไฟล์ รายงานผลการวิจัยและพัฒนากรอบสมรรถนะผู้เรียนระดับประถมศึกษาตอนต้นสำหรับหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน

การพัฒนากรอบสมรรถนะผู้เรียนระดับประถมศึกษาตอนต้น เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาไทยสู่มาตรฐานสากล

การศึกษาไทยในศตวรรษที่ 21 กำลังเผชิญกับความท้าทายใหม่ที่ต้องการการปรับเปลี่ยนอย่างเป็นระบบ โดยเฉพาะในระดับประถมศึกษาตอนต้นซึ่งถือเป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาผู้เรียนให้มีศักยภาพในการแข่งขันและดำรงชีวิตในยุคดิจิทัล การวิจัยและพัฒนากรอบสมรรถนะผู้เรียนระดับประถมศึกษาตอนต้นจึงเป็นภารกิจที่มีความสำคัญยิ่งต่อการยกระดับคุณภาพการศึกษาของประเทศไทย

กรอบสมรรถนะที่พัฒนาขึ้นใหม่นี้มีจุดมุ่งหมายหลักในการสร้างมาตรฐานการเรียนรู้ที่ชัดเจนและสามารถวัดผลได้อย่างเป็นรูปธรรม โดยคำนึงถึงบริบทของสังคมไทยและความต้องการของตลาดแรงงานในอนาคต การวิจัยนี้ได้ดำเนินการผ่านกระบวนการที่เข้มงวดและครอบคลุม เริ่มตั้งแต่การศึกษาวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง การสำรวจความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ การทดลองใช้ในสถานศึกษานำร่อง และการประเมินผลเพื่อปรับปรุงแก้ไข

ผลการวิจัยพบว่า กรอบสมรรถนะผู้เรียนระดับประถมศึกษาตอนต้นควรประกอบด้วย 8 สมรรถนะหลัก ได้แก่ สมรรถนะด้านการคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหา สมรรถนะด้านการสื่อสารและภาษา สมรรถนะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ สมรรถนะด้านความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม สมรรถนะด้านการทำงานร่วมกันและภาวะผู้นำ สมรรถนะด้านคุณธรรมจริยธรรมและจิตสำนึกพลเมือง สมรรถนะด้านการเรียนรู้ตลอดชีวิต และสมรรถนะด้านสุขภาพและความปลอดภัย

สมรรถนะด้านการคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาถือเป็นหัวใจสำคัญของการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ผู้เรียนต้องสามารถคิดอย่างเป็นระบบ วิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างถูกต้อง และหาทางแก้ไขปัญหาได้อย่างสร้างสรรค์ การพัฒนาสมรรถนะนี้ต้องเริ่มตั้งแต่ระดับประถมศึกษาตอนต้น โดยการใช้กิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลาย เช่น การเรียนรู้แบบโครงงาน การแก้ปัญหาผ่านเกม การทดลองทางวิทยาศาสตร์ และการอภิปรายกลุ่ม นักเรียนจะได้ฝึกฝนทักษะการคิดวิเคราะห์ผ่านสถานการณ์จริงที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวัน

การพัฒนาสมรรถนะด้านการสื่อสารและภาษาเป็นสิ่งจำเป็นในยุคโลกาภิวัตน์ ผู้เรียนต้องสามารถสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ โดยเฉพาะภาษาอังกฤษ การพัฒนาสมรรถนะนี้ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงการใช้ภาษาพูดเท่านั้น แต่รวมถึงการอ่าน การเขียน การฟัง และการใช้ภาษาท่าทาง รวมทั้งการสื่อสารผ่านสื่อดิจิทัลต่างๆ การจัดการเรียนการสอนควรเน้นให้ผู้เรียนได้ฝึกฝนการใช้ภาษาในบริบทที่หลากหลาย ทั้งในสถานการณ์ทางการและไม่เป็นทางการ

สมรรถนะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศกลายเป็นความจำเป็นพื้นฐานของการดำรงชีวิตในยุคปัจจุบัน ผู้เรียนต้องสามารถใช้เทคโนโลยีได้อย่างเหมาะสมและปลอดภัย รู้จักแยกแยะข้อมูลที่ถูกต้องจากข่าวปลอม และสามารถใช้เทคโนโลยีเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้และสร้างสรรค์ผลงาน การพัฒนาสมรรถนะนี้ต้องคำนึงถึงความปลอดภัยทางไซเบอร์และจริยธรรมในการใช้เทคโนโลยี โรงเรียนจำเป็นต้องมีอุปกรณ์และระบบเครือข่ายที่เพียงพอ รวมทั้งครูผู้สอนที่มีความรู้ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา

ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมเป็นสมรรถนะที่จะช่วยให้ผู้เรียนสามารถปรับตัวและแข่งขันได้ในอนาคต การพัฒนาสมรรถนะนี้ต้องสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการคิดสร้างสรรค์ ให้ผู้เรียนกล้าคิดกล้าทำ กล้าลองผิดลองถูก และเรียนรู้จากประสบการณ์ กิจกรรมศิลปะ ดนตรี งานหัตถกรรม และโครงงานวิทยาศาสตร์เป็นช่องทางสำคัญในการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ ครูผู้สอนควรเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้แสดงความคิดเห็น เสนอแนวทางแก้ปัญหา และสร้างผลงานที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว

การทำงานร่วมกันและภาวะผู้นำเป็นทักษะที่จำเป็นต่อความสำเร็จในการทำงานและการดำรงชีวิตในสังคม ผู้เรียนต้องสามารถทำงานเป็นทีมได้อย่างมีประสิทธิภาพ เข้าใจและเคารพในความแตกต่างของผู้อื่น รวมทั้งสามารถเป็นผู้นำได้เมื่อจำเป็น การพัฒนาสมรรถนะนี้ควรใช้กิจกรรมกลุ่มที่หลากหลาย เช่น การแข่งขันกีฬา การทำโครงงานร่วมกัน การจัดกิจกรรมชุมชน และการมีส่วนร่วมในกิจกรรมของโรงเรียน ผู้เรียนจะได้เรียนรู้การประนีประนอม การแบ่งปันความรับผิดชอบ และการสนับสนุนซึ่งกันและกัน

คุณธรรมจริยธรรมและจิตสำนึกพลเมืองเป็นรากฐานสำคัญของการเป็นพลเมืองดีของสังคม ผู้เรียนต้องมีความซื่อสัตย์ มีความรับผิดชอบ เคารพสิทธิของผู้อื่น และมีจิตสำนึกรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ การปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมต้องทำผ่านการปฏิบัติจริงในชีวิตประจำวัน ไม่ใช่เพียงการท่องจำหรือการสอนในห้องเรียนเท่านั้น กิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม การเยี่ยมผู้สูงอายุ และการมีส่วนร่วมในกิจกรรมชุมชนจะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจและซึมซับคุณค่าเหล่านี้

การเรียนรู้ตลอดชีวิตเป็นสมรรถนะที่จำเป็นในยุคที่ความรู้และเทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ผู้เรียนต้องมีนิสัยรักการเรียนรู้ สามารถแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง และปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลง การพัฒนาสมรรถนะนี้ต้องเริ่มจากการสร้างทัศนคติที่ดีต่อการเรียนรู้ ให้ผู้เรียนเห็นคุณค่าของความรู้และเข้าใจว่าการเรียนรู้เป็นกระบวนการที่ต่อเนื่องตลอดชีวิต ครูผู้สอนควรเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้มากกว่าการเป็นผู้ถ่ายทอดความรู้ฝ่ายเดียว

สุขภาพและความปลอดภัยเป็นพื้นฐานสำคัญของการเรียนรู้และการดำรงชีวิต ผู้เรียนต้องมีความรู้และทักษะในการดูแลสุขภาพกายและใจของตนเอง รู้จักป้องกันอันตรายและรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉิน การพัฒนาสมรรถนะนี้ต้องครอบคลุมทั้งการออกกำลังกาย การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การจัดการอารมณ์ การป้องกันการใช้สารเสพติด และการรู้จักขอความช่วยเหลือเมื่อจำเป็น โรงเรียนควรจัดสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและส่งเสริมสุขภาพ

การนำกรอบสมรรถนะนี้ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ผู้บริหารโรงเรียนต้องมีวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนและให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่ ครูผู้สอนต้องได้รับการพัฒนาและอบรมให้มีความรู้ความเข้าใจในกรอบสมรรถนะและวิธีการจัดการเรียนการสอนที่เหมาะสม ผู้ปกครองต้องเข้าใจและให้ความร่วมมือในการพัฒนาผู้เรียน ชุมชนท้องถิ่นควรมีส่วนร่วมในการสนับสนุนการศึกษาและให้โอกาสผู้เรียนได้ปฏิบัติจริง

การประเมินผลการเรียนรู้ตามกรอบสมรรถนะต้องใช้วิธีการที่หลากหลายและเหมาะสมกับแต่ละสมรรถนะ ไม่สามารถใช้การสอบแบบเดิมเพียงอย่างเดียว การประเมินแบบแฟ้มสะสมงาน การประเมินจากการปฏิบัติจริง การประเมินโดยเพื่อน การประเมินตนเอง และการประเมินโดยชุมชน เป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้ได้ข้อมูลที่ครอบคลุมและสะท้อนความสามารถที่แท้จริงของผู้เรียน ระบบการประเมินต้องมุ่งเน้นการพัฒนามากกว่าการตัดสิน และต้องให้ข้อมูลป้อนกลับที่เป็นประโยชน์ต่อการปรับปรุงการเรียนรู้

ความท้าทายในการนำกรอบสมรรถนะไปใช้มีหลายประการ ได้แก่ ความพร้อมของครูผู้สอน ทรัพยากรและสื่อการเรียนการสอน ระบบการประเมิน ความเข้าใจของผู้ปกครองและชุมชน และการเปลี่ยนแปลงทัศนคติต่อการศึกษา การแก้ไขปัญหาเหล่านี้ต้องดำเนินการอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง โดยเริ่มจากการสร้างความเข้าใจและยอมรับในกรอบสมรรถนะ การพัฒนาครูอย่างจริงจัง การจัดหาทรัพยากรที่เพียงพอ และการสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างโรงเรียน ครอบครัว และชุมชน

ผลกระทบเชิงบวกที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการใช้กรอบสมรรถนะนี้ ได้แก่ ผู้เรียนมีคุณภาพที่สูงขึ้นและพร้อมสำหรับการศึกษาในระดับที่สูงขึ้น ลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ และสร้างสังคมที่มีคุณภาพ การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้อาจไม่เห็นผลในระยะสั้น แต่จะส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญในระยะยาว โดยเฉพาะต่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของประเทศ

การติดตามและประเมินผลการใช้กรอบสมรรถนะเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้มั่นใจว่าการดำเนินการเป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ ต้องมีระบบการเก็บข้อมูลที่เป็นระบบ การวิเคราะห์ข้อมูลอย่างสม่ำเสมอ และการปรับปรุงแก้ไขอย่างต่อเนื่อง ตัวชี้วัดที่สำคัญ ได้แก่ ระดับความสำเร็จของผู้เรียนในแต่ละสมรรถนะ ความพึงพอใจของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ความพร้อมของผู้เรียนสำหรับการศึกษาในระดับต่อไป และผลกระทบต่อคุณภาพการศึกษาโดยรวม

ข้อเสนอแนะสำหรับการพัฒนาต่อไปในอนาคต ได้แก่ การศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิธีการจัดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพสำหรับแต่ละสมรรถนะ การพัฒนาเครื่องมือประเมินที่มีคุณภาพ การสร้างเครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างโรงเรียน การใช้เทคโนโลยีเพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ และการปรับปรุงระบบการพัฒนาครูให้ตอบสนองต่อความต้องการใหม่

กรอบสมรรถนะผู้เรียนระดับประถมศึกษาตอนต้นที่ได้จากการวิจัยนี้จะเป็นรากฐานสำคัญในการพัฒนาการศึกษาไทยให้ก้าวทันโลกและมีความยั่งยืน การนำไปใช้อย่างจริงจังและต่อเนื่องจะช่วยให้เด็กไทยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและสามารถเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศในอนาคต ความสำเร็จของกรอบสมรรถนะนี้ขึ้นอยู่กับความมุ่งมั่นและความร่วมมือของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะครูผู้สอนที่เป็นหัวใจสำคัญในการถ่ายทอดและพัฒนาสมรรถนะเหล่านี้ให้กับผู้เรียน

การปฏิรูปการศึกษาผ่านกรอบสมรรถนะนี้ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่เป็นความจำเป็นที่เร่งด่วนของการศึกษาไทย หากเราสามารถดำเนินการได้สำเร็จ จะเป็นการวางรากฐานที่มั่นคงสำหรับอนาคตของเด็กไทยและประเทศชาติ ทุกคนในสังคมควรมีส่วนร่วมในการสนับสนุนและขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงนี้ เพื่อให้เด็กไทยทุกคนได้รับการศึกษาที่มีคุณภาพและเหมาะสมกับยุคสมัย

การศึกษาในระดับประถมศึกษาตอนต้นนับเป็นรากฐานสำคัญของระบบการศึกษาทั้งหมดเพราะเป็นช่วงวัยที่เด็กมีพัฒนาการทั้งทางด้านร่างกายจิตใจสังคมและสติปัญญาที่พร้อมสำหรับการเรียนรู้สิ่งใหม่อย่างลึกซึ้งการออกแบบหลักสูตรและการกำหนดกรอบสมรรถนะของผู้เรียนจึงจำเป็นต้องยึดหลักการที่สอดคล้องกับบริบทของผู้เรียนและเป้าหมายการศึกษาในระดับชาติ

การวิจัยและพัฒนากรอบสมรรถนะผู้เรียนระดับประถมศึกษาตอนต้นสำหรับหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานมีวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดองค์ประกอบและดัชนีชี้วัดสมรรถนะที่เหมาะสมกับเด็กในช่วงชั้นนี้โดยอ้างอิงตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 และแนวคิดทางการศึกษาในศตวรรษที่ 21 รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของบริบทโลกและเทคโนโลยี

วิธีการวิจัยประกอบด้วยการวิเคราะห์เอกสารที่เกี่ยวข้องการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาและการจัดประชุมระดมความคิดเห็นจากครูผู้สอนระดับประถมศึกษาในพื้นที่นำร่องทั่วประเทศจากนั้นจึงทำการพัฒนาแบบร่างกรอบสมรรถนะและจัดการทดลองใช้ในสถานศึกษาที่คัดเลือกไว้เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในการประยุกต์ใช้

ผลการวิจัยพบว่าสมรรถนะที่สำคัญของผู้เรียนระดับประถมศึกษาตอนต้นควรครอบคลุม 5 ด้านหลักได้แก่สมรรถนะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรมสมรรถนะด้านทักษะชีวิตและการทำงานสมรรถนะด้านการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศสมรรถนะด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์และสมรรถนะด้านความสามารถทางวิชาการที่สอดคล้องกับกลุ่มสาระการเรียนรู้

สมรรถนะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรมเน้นให้ผู้เรียนสามารถคิดวิเคราะห์สร้างสรรค์แสวงหาความรู้ด้วยตนเองและร่วมมือกับผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพ

สมรรถนะด้านทักษะชีวิตและการทำงานเน้นให้ผู้เรียนสามารถดูแลตนเองมีวินัยมีความรับผิดชอบต่องานสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นแก้ไขปัญหาในชีวิตประจำวันและปรับตัวกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงได้

สมรรถนะด้านการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเน้นให้ผู้เรียนสามารถเลือกใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสมเพื่อสืบค้นข้อมูลสร้างผลงานและสื่อสารอย่างปลอดภัยมีจริยธรรม

สมรรถนะด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์เน้นให้ผู้เรียนมีคุณธรรมจริยธรรมมีจิตสาธารณะรักชาติศาสนาพระมหากษัตริย์และรักษาวัฒนธรรมไทย

สมรรถนะด้านความสามารถทางวิชาการเน้นให้ผู้เรียนมีทักษะพื้นฐานในด้านภาษาไทยคณิตศาสตร์วิทยาศาสตร์และภาษาอังกฤษสามารถประยุกต์ความรู้ในชีวิตประจำวันและต่อยอดการเรียนรู้ในระดับสูงได้

จากการทดลองใช้กรอบสมรรถนะดังกล่าวในสถานศึกษานำร่องพบว่าสามารถประเมินผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียนได้อย่างชัดเจนมีความยืดหยุ่นในการนำไปใช้และสามารถพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนให้เหมาะสมกับความสามารถของผู้เรียนแต่ละคนโดยเฉพาะในเรื่องการเรียนรู้แบบ Active Learning ที่ให้ผู้เรียนมีบทบาทในการแสวงหาความรู้และสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง

ทั้งนี้คณะผู้วิจัยได้จัดทำคู่มือการประเมินสมรรถนะผู้เรียนในระดับประถมศึกษาตอนต้นเพื่อให้ครูสามารถประเมินผลการเรียนรู้ได้อย่างเป็นระบบและสามารถนำผลการประเมินไปปรับปรุงการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับศักยภาพของผู้เรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ข้อเสนอแนะจากผลการวิจัยคือควรมีการขยายผลการใช้กรอบสมรรถนะไปยังสถานศึกษาทั่วประเทศพร้อมทั้งมีการอบรมครูเกี่ยวกับแนวทางการจัดการเรียนรู้และการประเมินสมรรถนะตามบริบทของพื้นที่เพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน

กระทรวงศึกษาธิการควรให้การสนับสนุนในการจัดสรรทรัพยากรและเทคโนโลยีที่จำเป็นต่อการดำเนินการตามกรอบสมรรถนะดังกล่าวรวมถึงสร้างระบบติดตามและประเมินผลเพื่อสะท้อนความก้าวหน้าและอุปสรรคในการดำเนินงานเพื่อให้สามารถปรับปรุงได้อย่างเหมาะสม

การพัฒนากรอบสมรรถนะผู้เรียนในระดับประถมศึกษาตอนต้นจึงเป็นภารกิจที่สำคัญต่อการวางรากฐานการเรียนรู้ที่มั่นคงของเด็กไทยในอนาคตและนำไปสู่การพัฒนาประเทศด้วยทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณภาพและคุณธรรมอย่างแท้จริง