สวัสดีเพื่อนๆ สมาชิกทุกท่านครับ วันนี้ สื่อฟรีออนไลน์ดอทคอม ขอนำเสนอ อบรมออนไลน์ฟรี ความมั่นคงปลอดภัยบนอินเทอร์เน็ตและการปฏิบัติตนสำหรับข้าราชการยุคดิจิทัล รับเกียรติบัตร 60% ขึ้นไป

อบรมออนไลน์ฟรี ความมั่นคงปลอดภัยบนอินเทอร์เน็ตและการปฏิบัติตนสำหรับข้าราชการยุคดิจิทัล รับเกียรติบัตร 60% ขึ้นไป

การรักษาความมั่นคงปลอดภัยบนอินเทอร์เน็ตและแนวทางปฏิบัติสำหรับข้าราชการไทยในยุคดิจิทัลทรานส์ฟอร์เมชั่น

ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำคัญในการดำเนินงานภาครัฐของประเทศไทย ความมั่นคงปลอดภัยบนอินเทอร์เน็ตจึงกลายเป็นปัจจัยที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการปกป้องข้อมูลราชการและการรักษาความน่าเชื่อถือของหน่วยงานภาครัฐ ข้าราชการในทุกระดับจำเป็นต้องมีความเข้าใจและทักษะในการปฏิบัติตนให้เหมาะสมเพื่อป้องกันภัยคุกคามทางไซเบอร์ที่อาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา

การปฏิบัติหน้าที่ราชการในปัจจุบันไม่สามารถแยกออกจากการใช้งานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารได้อีกต่อไป ตั้งแต่การรับส่งเอกสาราชการผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ การจัดเก็บข้อมูลในฐานข้อมูลดิจิทัล ไปจนถึงการติดต่อสื่อสารกับประชาชนผ่านช่องทางออนไลน์ต่าง ๆ ทุกกิจกรรมเหล่านี้ล้วนมีความเสี่ยงด้านความปลอดภัยที่ข้าราชการทุกคนต้องตระหนักและเตรียมพร้อมรับมือ

ความสำคัญของความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์ในภาครัฐ

หน่วยงานภาครัฐเป็นเป้าหมายหลักของการโจมตีทางไซเบอร์เนื่องจากมีข้อมูลสำคัญและมีค่าจำนวนมาก เช่น ข้อมูลส่วนบุคคลของประชาชน ข้อมูลด้านความมั่นคงแห่งชาติ ข้อมูลทางเศรษฐกิจ และข้อมูลการดำเนินงานของรัฐบาล การที่ข้อมูลเหล่านี้ตกไปอยู่ในมือของผู้ไม่หวังดีอาจส่งผลกระทบร้ายแรงต่อประเทศชาติและประชาชน

ในปีที่ผ่านมา ประเทศไทยได้เผชิญกับเหตุการณ์การโจมตีทางไซเบอร์หลายครั้ง ทั้งการโจมตีเว็บไซต์หน่วยงานรัฐ การขโมยข้อมูลส่วนบุคคลของประชาชน และการแพร่กระจายมัลแวร์ในระบบงานภาครัฐ เหตุการณ์เหล่านี้ชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการสร้างความตระหนักและยกระดับความรู้ด้านความปลอดภัยไซเบอร์ให้กับบุคลากรภาครัฐทุกคน

รูปแบบของภัยคุกคามทางไซเบอร์ที่พบบ่อย

การโจมตีแบบฟิชชิ่ง (Phishing) เป็นรูปแบบการโจมตีที่พบบ่อยที่สุด โดยผู้โจมตีจะปลอมแปลงเป็นหน่วยงานหรือองค์กรที่น่าเชื่อถือ เพื่อหลอกให้เหยื่อเปิดเผยข้อมูลสำคัญ เช่น รหัสผ่าน หมายเลขบัตรเครดิต หรือข้อมูลส่วนบุคคลอื่น ๆ การโจมตีแบบนี้มักเกิดขึ้นผ่านอีเมล SMS หรือเว็บไซต์ปลอม

การโจมตีด้วยมัลแวร์ (Malware) เป็นอีกรูปแบบหนึ่งที่ส่งผลกระทบร้ายแรง มัลแวร์เป็นซอฟต์แวร์ที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อทำลายหรือเข้าถึงระบบคอมพิวเตอร์โดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งรวมถึงไวรัส เวิร์ม ทรอยฮอร์ส สปายแวร์ และแรนซัมแวร์ที่สามารถเข้าไปเข้ารหัสไฟล์และเรียกค่าไถ่

การโจมตีแบบ Social Engineering เป็นการใช้จิตวิทยาและเทคนิคการสื่อสารเพื่อหลอกลวงให้เหยื่อเปิดเผยข้อมูลหรือทำการที่ผู้โจมตีต้องการ โดยไม่จำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีขั้นสูง แต่อาศัยความไว้วางใจและความไม่ระมัดระวังของเหยื่อเป็นหลัก

การโจมตีแบบ Man-in-the-Middle เป็นการดักฟังหรือแทรกแซงการสื่อสารระหว่างสองฝ่ายโดยที่ทั้งสองฝ่ายไม่ทราบ ทำให้ผู้โจมตีสามารถเข้าถึงข้อมูลที่มีความลับหรือปลอมแปลงข้อมูลได้

แนวทางปฏิบัติในการสร้างรหัสผ่านที่ปลอดภัย

การสร้างรหัสผ่านที่แข็งแกร่งเป็นขั้นตอนแรกและสำคัญที่สุดในการปกป้องข้อมูล รหัสผ่านที่ดีควรมีความยาวอย่างน้อย 12 ตัวอักษร ประกอบด้วยตัวอักษรพิมพ์ใหญ่ ตัวอักษรพิมพ์เล็ก ตัวเลข และอักขระพิเศษ หลีกเลี่ยงการใช้คำที่พบได้ในพจนานุกรม วันเกิด ชื่อสมาชิกในครอบครัว หรือข้อมูลส่วนตัวอื่น ๆ ที่ผู้อื่นสามารถเดาได้ง่าย

การใช้รหัสผ่านที่แตกต่างกันสำหรับแต่ละบัญชีเป็นสิ่งจำเป็น หากใช้รหัสผ่านเดียวกันสำหรับหลายบัญชี เมื่อบัญชีใดบัญชีหนึ่งถูกโจมตี บัญชีอื่น ๆ ก็จะมีความเสี่ยงสูงเช่นกัน ข้าราชการควรใช้โปรแกรมจัดการรหัสผ่าน (Password Manager) เพื่อช่วยในการสร้างและจัดเก็บรหัスผ่านที่ซับซ้อนและไม่ซ้ำกัน

การเปลี่ยนรหัสผ่านเป็นระยะ ๆ โดยเฉพาะสำหรับบัญชีที่เกี่ยวข้องกับงานราชการ เป็นวิธีป้องกันที่ดี แนะนำให้เปลี่ยนรหัสผ่านอย่างน้อยทุก 90 วัน และไม่ใช้รหัสผ่านเก่าซ้ำ หากสงสัยว่ารหัสผ่านอาจถูกเปิดเผย ให้เปลี่ยนทันทีโดยไม่ชักช้า

การใช้งานอีเมลอย่างปลอดภัย

อีเมลเป็นช่องทางหลักในการสื่อสารทางราชการ แต่ก็เป็นช่องทางที่มีความเสี่ยงสูงต่อการโจมตีทางไซเบอร์ ข้าราชการควรตรวจสอบความน่าเชื่อถือของผู้ส่งอีเมลก่อนเปิดหรือตอบกลับ โดยเฉพาะอีเมลที่มาจากผู้ส่งที่ไม่คุ้นเคย หรืออีเมลที่มีเนื้อหาแปลกประหลาด

การเปิดไฟล์แนบในอีเมลต้องทำด้วยความระมัดระวัง ไฟล์แนบสามารถมีมัลแวร์ซ่อนอยู่ได้ ควรใช้โปรแกรมป้องกันไวรัสสแกนไฟล์ก่อนเปิดทุกครั้ง และหลีกเลี่ยงการเปิดไฟล์ที่มีนามสกุลที่น่าสงสัย เช่น exe scr bat หรือ zip

การคลิกลิงก์ในอีเมลควรทำอย่างระมัดระวัง โดยเฉพาะลิงก์ที่ไปยังเว็บไซต์ที่ไม่คุ้นเคย ควรชี้เมาส์ไปที่ลิงก์เพื่อดู URL จริงก่อนคลิก หากสงสัยให้พิมพ์ URL เข้าไปในเบราว์เซอร์โดยตรงแทนการคลิกลิงก์

การตั้งค่าความปลอดภัยในโปรแกรมอีเมล เช่น การเปิดใช้งานการตรวจสอบ spam การปิดการโหลดภาพอัตโนมัติ และการตั้งค่าให้แสดงคำเตือนเมื่อมีการส่งอีเมลไปยังผู้รับภายนอกองค์กร เป็นวิธีการป้องกันเพิ่มเติมที่มีประสิทธิภาพ

ความปลอดภัยในการใช้งานเครือข่ายไร้สายและอินเทอร์เน็ตสาธารณะ

การเชื่อมต่อ WiFi สาธารณะที่ไม่มีการเข้ารหัสเป็นช่องทางที่เสี่ยงต่อการดักฟังข้อมูล ข้าราชการควรหลีกเลี่ยงการเข้าถึงข้อมูลลับหรือทำงานที่มีความสำคัญผ่านเครือข่ายสาธารณะ หากจำเป็นต้องใช้ ควรใช้ VPN (Virtual Private Network) เพื่อเข้ารหัสการเชื่อมต่อ

การตั้งค่าการเชื่อมต่อแบบอัตโนมัติควรปิดไว้ เพื่อป้องกันการเชื่อมต่อไปยังเครือข่ายที่ไม่ต้องการโดยไม่ตั้งใจ และควรตรวจสอบชื่อเครือข่ายให้ถูกต้องก่อนเชื่อมต่อ เนื่องจากผู้ไม่หวังดีอาจตั้งเครือข่ายปลอมที่มีชื่อคล้ายกับเครือข่ายที่น่าเชื่อถือ

การใช้งาน Bluetooth ควรปิดเมื่อไม่ใช้งาน เนื่องจากการเปิด Bluetooth ทิ้งไว้อาจทำให้อุปกรณ์ถูกโจมตีหรือติดมัลแวร์ได้ และควรตั้งค่าให้อุปกรณ์ไม่สามารถค้นพบได้ (Not Discoverable) เมื่ออยู่ในที่สาธารณะ

การแชร์ไฟล์ผ่านเครือข่ายสาธารณะควรหลีกเลี่ยง หากจำเป็นควรใช้บริการ cloud storage ที่มีความปลอดภัยสูงและมีการเข้ารหัสข้อมูล พร้อมกับตั้งค่าการเข้าถึงให้เหมาะสม

การจัดการข้อมูลและการสำรองข้อมูล

การจำแนกประเภทข้อมูลตามระดับความลับเป็นขั้นตอนสำคัญในการจัดการความปลอดภัย ข้อมูลลับที่สุด ข้อมูลลับ ข้อมูลภายใน และข้อมูลสาธารณะ ต้องได้รับการปฏิบัติและการเก็บรักษาที่แตกต่างกันตามระดับความสำคัญ

การสำรองข้อมูล (Backup) ควรทำอย่างสม่ำเสมอและเก็บสำเนาข้อมูลไว้ในหลายที่ ทั้งในอุปกรณ์เก็บข้อมูลภายในและภายนอก รวมถึงบริการ cloud storage ที่เชื่อถือได้ การสำรองข้อมูลช่วยลดความเสี่ยงจากการสูญหายข้อมูลเนื่องจากการโจมตีด้วยแรนซัมแวร์หรือเหตุการณ์ไม่คาดฝัน

การเข้ารหัสข้อมูลสำคัญก่อนการเก็บรักษาหรือส่งผ่านเครือข่าย เป็นวิธีการปกป้องข้อมูลที่มีประสิทธิภาพ แม้ว่าข้อมูลจะตกไปอยู่ในมือผู้ไม่หวังดี หากไม่มีกุญแจถอดรหัสก็ไม่สามารถนำข้อมูลไปใช้ได้

การลบข้อมูลอย่างปลอดภัย เมื่อข้อมูลหมดความจำเป็นในการใช้งาน ควรใช้โปรแกรมลบข้อมูลแบบถาวรที่จะเขียนทับข้อมูลเดิมหลายรอบ การลบไฟล์ด้วยวิธีปกติหรือโยนใส่ถังขยะไม่ได้ทำลายข้อมูลจริง ๆ และยังสามารถกู้คืนได้

การอัปเดตซอฟต์แวร์และการจัดการแพทช์ความปลอดภัย

การอัปเดตระบบปฏิบัติการและโปรแกรมต่าง ๆ ให้เป็นเวอร์ชันล่าสุดเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากการอัปเดตมักจะมีการแก้ไขช่องโหว่ด้านความปลอดภัยที่ถูกค้นพบใหม่ การเลื่อนการอัปเดตอาจทำให้ระบบมีความเสี่ยงต่อการโจมตี

การตั้งค่าให้อัปเดตอัตโนมัติสำหรับการอัปเดตความปลอดภัยที่สำคัญ จะช่วยให้ระบบได้รับการปกป้องอย่างทันท่วงที แต่สำหรับการอัปเดตใหญ่ ควรทดสอบในระบบทดลองก่อนนำไปใช้งานจริง

การใช้โปรแกรมป้องกันไวรัสและมัลแวร์ที่มีคุณภาพ และอัปเดตฐานข้อมูลไวรัสอย่างสม่ำเสมอ เป็นการป้องกันเบื้องต้นที่มีประสิทธิภาพ โปรแกรมเหล่านี้ควรมีการทำงานแบบ real-time และสามารถตรวจจับภัยคุกคามได้หลากหลายรูปแบบ

การติดตั้งโปรแกรมจากแหล่งที่เชื่อถือได้เท่านั้น หลีกเลี่ยงการดาวน์โหลดโปรแกรมจากเว็บไซต์ที่ไม่น่าเชื่อถือ หรือการใช้โปรแกรมที่ถูก crack เนื่องจากอาจมีมัลแวร์แฝงอยู่

การจัดการสิทธิ์การเข้าถึงข้อมูลและระบบ

หลักการ Principle of Least Privilege เป็นแนวคิดสำคัญในการจัดการสิทธิ์การเข้าถึง โดยให้สิทธิ์เท่าที่จำเป็นต่อการปฏิบัติหน้าที่เท่านั้น การให้สิทธิ์เกินความจำเป็นจะเพิ่มความเสี่ยงในกรณีที่บัญชีผู้ใช้ถูกโจมตี

การใช้งานบัญชีผู้ดูแลระบบ (Administrator) ควรทำเฉพาะเมื่อจำเป็นเท่านั้น สำหรับงานประจำวันควรใช้บัญชีผู้ใช้ทั่วไป (Standard User) เพื่อลดความเสี่ยงจากการติดมัลแวร์หรือการใช้งานที่ผิดพลาด

การตรวจสอบและยกเลิกสิทธิ์การเข้าถึงที่ไม่จำเป็นอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะเมื่อมีการย้ายตำแหน่งงานหรือพนักงานออกจากงาน การทิ้งสิทธิ์การเข้าถึงไว้อาจเป็นช่องทางให้ผู้ไม่หวังดีใช้ประโยชน์

การบันทึกและตรวจสอบ log การเข้าใช้งานระบบ เพื่อติดตามการเข้าถึงข้อมูลและตรวจพบความผิดปกติที่อาจเป็นสัญญาณของการโจมตี

การใช้งานสื่อสังคมออนไลน์อย่างระมัดระวัง

การเผยแพร่ข้อมูลส่วนตัวหรือข้อมูลงานบนสื่อสังคมออนไลน์ต้องทำด้วยความระมัดระวัง ข้อมูลที่เผยแพร่อาจถูกนำไปใช้ในการโจมตีแบบ social engineering หรือใช้ในการเดารหัสผ่าน

การตั้งค่าความเป็นส่วนตัวในสื่อสังคมออนไลน์ให้เหมาะสม จำกัดผู้ที่สามารถเห็นข้อมูลและโพสต์ของเรา และระวังการยอมรับคำขอเป็นเพื่อนจากบุคคลที่ไม่รู้จัก

การระวังการคลิกลิงก์หรือดาวน์โหลดไฟล์จากสื่อสังคมออนไลน์ เนื่องจากอาจเป็นแหล่งแพร่กระจายมัลแวร์ ควรตรวจสอบความน่าเชื่อถือของแหล่งที่มาก่อนดำเนินการ

การแยกบัญชีส่วนตัวและบัญชีงานออกจากกัน เพื่อป้องกันการปนเปของข้อมูลและลดความเสี่ยงต่อการโจมตี

การรับมือกับเหตุการณ์ความปลอดภัยไซเบอร์

การเตรียมแผนรับมือเหตุการณ์ไซเบอร์ (Incident Response Plan) เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับทุกหน่วยงาน แผนดังกล่าวควรระบุขั้นตอนการดำเนินการเมื่อเกิดเหตุการณ์ บทบาทหน้าที่ของแต่ละฝ่าย และช่องทางการติดต่อในกรณีฉุกเฉิน

การรายงานเหตุการณ์ความไม่ปกติทันทีเมื่อสงสัยว่าอาจมีการโจมตี เช่น คอมพิวเตอร์ทำงานช้าผิดปกติ มีไฟล์แปลกปรากฏขึ้น หรือได้รับอีเมลต้องสงสัย การรายงานที่รวดเร็วจะช่วยให้สามารถควบคุมความเสียหายได้

คำชี้แจง ความมั่นคงปลอดภัยบนอินเทอร์เน็ตและการปฏิบัติตนสำหรับข้าราชการยุคดิจิทัล

ตัวอย่างเกียรติบัตร

ลิงก์สำหรับเข้าอบรมออนไลน์ฟรี

ขอบคุณแหล่งที่มา : สำนักงาน กพ.