สวัสดีคุณครูทุกท่านครับ วันนี้ สื่อฟรีออนไลน์ดอทคอม ขอนำเสนอ อบรมออนไลน์รับเกียรติบัตร เชิญชวนเข้าร่วมอบรมออนไลน์ เชิงปฏิบัติการ การประเมินหลักสูตรสถานศึกษาในบริบทของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ผ่านออนไลน์ zoom วันที่ 10 มิ.ย. 2566

อบรมออนไลน์รับเกียรติบัตร เชิญชวนเข้าร่วมอบรมออนไลน์ เชิงปฏิบัติการ การประเมินหลักสูตรสถานศึกษาในบริบทของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ผ่านออนไลน์ zoom วันที่ 10 มิ.ย. 2566

การประเมินหลักสูตรสถานศึกษาในบริบทของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพผู้เรียน

การศึกษาถือเป็นรากฐานสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติและสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคที่โลกมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทั้งด้านเทคโนโลยี เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม การจัดการศึกษาจึงต้องมีการปรับตัวให้สอดคล้องกับบริบทที่เปลี่ยนแปลงไปเพื่อให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนาอย่างเต็มศักยภาพและสามารถดำรงชีวิตในสังคมได้อย่างมีคุณภาพ หลักสูตรสถานศึกษาจึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่สุดในการขับเคลื่อนคุณภาพการศึกษา เนื่องจากเป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่กำหนดทิศทางและเป้าหมายในการพัฒนาผู้เรียนให้เป็นไปตามมาตรฐานและจุดมุ่งหมายของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

การประเมินหลักสูตรสถานศึกษาจึงเป็นกระบวนการที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการตรวจสอบและประเมินคุณภาพของหลักสูตรว่ามีความเหมาะสมสอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา ชุมชน และสังคมหรือไม่ รวมถึงสามารถพัฒนาผู้เรียนให้บรรลุตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่กำหนดไว้ได้หรือไม่ กระบวนการประเมินหลักสูตรไม่ใช่เพียงแค่การวัดผลลัพธ์ทางการเรียนของผู้เรียนเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงการวิเคราะห์ความเหมาะสมของเนื้อหา กิจกรรมการเรียนรู้ สื่อการสอน การวัดและประเมินผล ตลอดจนปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการเรียนการสอน

ความหมายและความสำคัญของการประเมินหลักสูตรสถานศึกษา

การประเมินหลักสูตรสถานศึกษาหมายถึงกระบวนการในการรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ และตัดสินใจเกี่ยวกับคุณภาพและประสิทธิภาพของหลักสูตรที่สถานศึกษาได้จัดทำขึ้นเพื่อใช้ในการจัดการเรียนการสอน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบว่าหลักสูตรมีความเหมาะสมสอดคล้องกับนโยบายการศึกษาของชาติ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน บริบทของสถานศึกษา ความต้องการของชุมชน และที่สำคัญคือสามารถพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการเรียนรู้ที่กำหนดไว้หรือไม่

ความสำคัญของการประเมินหลักสูตรสถานศึกษานั้นสามารถมองได้หลายมิติ ประการแรกคือการประเมินหลักสูตรช่วยให้สถานศึกษาทราบถึงจุดแข็งและจุดอ่อนของหลักสูตรที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ซึ่งข้อมูลเหล่านี้จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรให้มีคุณภาพและประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ประการที่สองคือการประเมินหลักสูตรเป็นกลไกในการตรวจสอบความสอดคล้องระหว่างเป้าหมายของหลักสูตรกับผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจริง ทำให้สถานศึกษาสามารถปรับเปลี่ยนแนวทางการจัดการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับเป้าหมายมากยิ่งขึ้น

ประการที่สามคือการประเมินหลักสูตรช่วยสร้างความรับผิดชอบต่อสาธารณะของสถานศึกษา เนื่องจากการศึกษาเป็นการลงทุนที่สำคัญของประเทศและใช้งบประมาณจำนวนมาก การประเมินหลักสูตรจึงเป็นการแสดงให้เห็นว่าสถานศึกษาได้ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้เรียน ประการที่สี่คือการประเมินหลักสูตรเป็นกระบวนการที่ช่วยส่งเสริมการพัฒนาวิชาชีพครูอย่างต่อเนื่อง เพราะครูจะได้มีโอกาสทบทวนและสะท้อนการจัดการเรียนการสอนของตนเอง ค้นหาแนวทางใหม่ๆ ในการพัฒนาผู้เรียน และแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนครูด้วยกัน

บริบทของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน

หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลักสูตรที่กระทรวงศึกษาธิการได้จัดทำขึ้นเพื่อใช้เป็นกรอบและทิศทางในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของประเทศไทย โดยมีเป้าหมายสำคัญคือการพัฒนาผู้เรียนทุกคนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการเรียนรู้ มีความรู้ ทักษะ กระบวนการคิด และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ยี่สิบเอ็ด หลักสูตรแกนกลางได้กำหนดจุดมุ่งหมายให้ผู้เรียนเป็นคนดี มีปัญญา มีความสุข และมีศักยภาพในการแข่งขันในเวทีโลก

บริบทของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานในปัจจุบันมีการเน้นการพัฒนาผู้เรียนให้เป็นศูนย์กลางของการเรียนรู้ โดยให้ความสำคัญกับการพัฒนาทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ยี่สิบเอัด ซึ่งประกอบด้วยทักษะการคิด ทักษะการสื่อสาร ทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น ทักษะการใช้เทคโนโลยี และทักษะการแก้ปัญหา นอกจากนี้หลักสูตรยังเน้นการพัฒนาสมรรถนะหลักของผู้เรียนทั้งด้านความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต และความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

ครูไทยกำลังจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ

หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานได้กำหนดโครงสร้างหลักสูตรออกเป็นแปดกลุ่มสาระการเรียนรู้ ได้แก่ ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพ และภาษาต่างประเทศ แต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้มีมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่ชัดเจน ซึ่งสถานศึกษาจะต้องนำไปใช้เป็นกรอบในการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาและการจัดการเรียนการสอน อย่างไรก็ตามหลักสูตรแกนกลางให้ความยืดหยุ่นแก่สถานศึกษาในการจัดการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับบริบทและความต้องการของท้องถิ่น

หลักการและแนวคิดในการประเมินหลักสูตรสถานศึกษา

การประเมินหลักสูตรสถานศึกษามีหลักการและแนวคิดที่สำคัญหลายประการที่สถานศึกษาควรนำมาพิจารณา หลักการแรกคือการประเมินหลักสูตรควรเป็นไปอย่างเป็นระบบและมีความต่อเนื่อง โดยไม่ใช่การประเมินเพียงครั้งเดียวหรือเป็นครั้งคราว แต่ควรเป็นกระบวนการที่ดำเนินไปตลอดเวลาตั้งแต่การออกแบบหลักสูตร การนำหลักสูตรไปใช้ และการปรับปรุงพัฒนาหลักสูตร การประเมินที่เป็นระบบจะช่วยให้สถานศึกษาได้ข้อมูลที่ครบถ้วนและสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาหลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ

หลักการที่สองคือการประเมินหลักสูตรควรมีความครอบคลุมและมองในภาพรวม การประเมินไม่ควรจำกัดอยู่เพียงการวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนเท่านั้น แต่ควรครอบคลุมทุกองค์ประกอบของหลักสูตร ทั้งด้านเนื้อหา กิจกรรมการเรียนรู้ สื่อและแหล่งเรียนรู้ การวัดและประเมินผล บุคลากร งบประมาณ และปัจจัยสนับสนุนต่างๆ การมองในภาพรวมจะช่วยให้เห็นความเชื่อมโยงระหว่างองค์ประกอบต่างๆ และสามารถระบุปัญหาที่แท้จริงได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

หลักการที่สามคือการประเมินหลักสูตรควรมีส่วนร่วมจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกฝ่าย ไม่ว่าจะเป็นผู้บริหารสถานศึกษา ครู นักเรียน ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษา ชุมชน และผู้เชี่ยวชาญด้านหลักสูตร การมีส่วนร่วมจากหลายฝ่ายจะช่วยให้การประเมินมีความหลากหลายของมุมมอง มีข้อมูลที่ครบถ้วนมากขึ้น และสร้างความเป็นเจ้าของในกระบวนการพัฒนาหลักสูตรร่วมกัน นอกจากนี้การมีส่วนร่วมยังช่วยสร้างความเข้าใจและการยอมรับในการเปลี่ยนแปลงหลักสูตรด้วย

หลักการที่สี่คือการประเมินหลักสูตรควรใช้ข้อมูลจากหลายแหล่งและหลายวิธีการ การพึ่งพาข้อมูลจากแหล่งเดียวหรือวิธีการเดียวอาจทำให้ได้ข้อมูลที่ไม่ครบถ้วนหรือมีความเอนเอียง การใช้ข้อมูลจากหลายแหล่ง เช่น ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบสอบถามความคิดเห็น การสัมภาษณ์ การสังเกต เอกสารหลักฐานต่างๆ จะช่วยให้การประเมินมีความน่าเชื่อถือและสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้มากขึ้น หลักการที่ห้าคือการประเมินหลักสูตรควรนำไปสู่การปรับปรุงและพัฒนาอย่างเป็นรูปธรรม การประเมินที่ไม่ได้นำไปใช้ประโยชน์ถือเป็นการเสียเวลาและทรัพยากร ดังนั้นผลการประเมินควรได้รับการนำไปวิเคราะห์ สังเคราะห์ และกำหนดแนวทางในการปรับปรุงพัฒนาหลักสูตรอย่างชัดเจน

รูปแบบและวิธีการประเมินหลักสูตรสถานศึกษา

การประเมินหลักสูตรสถานศึกษาสามารถแบ่งออกได้หลายรูปแบบตามวัตถุประสงค์และระยะเวลาในการประเมิน รูปแบบแรกคือการประเมินก่อนนำหลักสูตรไปใช้หรือการประเมินเชิงรุก ซึ่งเป็นการประเมินความเหมาะสมของหลักสูตรก่อนที่จะนำไปใช้จริง โดยพิจารณาจากความสอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลาง บริบทของสถานศึกษา ความต้องการของชุมชน ความพร้อมของบุคลากรและทรัพยากร การประเมินในระยะนี้จะช่วยให้สถานศึกษาสามารถปรับแก้ไขหลักสูตรให้มีความเหมาะสมก่อนที่จะนำไปใช้จริง ซึ่งจะช่วยลดปัญหาและอุปสรรคที่อาจเกิดขึ้นในภายหลัง

รูปแบบที่สองคือการประเมินระหว่างการใช้หลักสูตรหรือการประเมินเชิงก่อรูป ซึ่งเป็นการประเมินในขณะที่กำลังนำหลักสูตรไปใช้จริง มีวัตถุประสงค์เพื่อติดตามความก้าวหน้า ระบุปัญหา และปรับปรุงแก้ไขทันทีขณะที่การเรียนการสอนยังคงดำเนินอยู่ การประเมินในระยะนี้มีความสำคัญมาก เพราะจะช่วยให้ครูและสถานศึกษาสามารถปรับเปลี่ยนวิธีการสอน กิจกรรมการเรียนรู้ หรือการใช้สื่อให้เหมาะสมกับสถานการณ์และความต้องการของผู้เรียนได้ทันท่วงที ตัวอย่างของการประเมินเชิงก่อรูป เช่น การสังเกตพฤติกรรมผู้เรียนในชั้นเรียน การตรวจแบบฝึกหัด การสนทนากับผู้เรียน และการบันทึกผลการจัดการเรียนการสอนของครู

รูปแบบที่สามคือการประเมินหลังการใช้หลักสูตรหรือการประเมินเชิงสรุป ซึ่งเป็นการประเมินเมื่อสิ้นสุดการใช้หลักสูตรในช่วงเวลาหนึ่ง เช่น สิ้นสุดภาคเรียน สิ้นสุดปีการศึกษา หรือสิ้นสุดระยะเวลาของหลักสูตร การประเมินในระยะนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตัดสินคุณภาพและประสิทธิผลของหลักสูตรโดยรวม รวมถึงการพิจารณาว่าผู้เรียนบรรลุตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่กำหนดไว้หรือไม่ ข้อมูลจากการประเมินเชิงสรุปจะนำไปใช้ในการตัดสินใจว่าจะใช้หลักสูตรเดิมต่อไป ปรับปรุงแก้ไข หรือพัฒนาหลักสูตรใหม่

ในด้านวิธีการประเมินนั้นมีหลายวิธีที่สถานศึกษาสามารถเลือกใช้ได้ตามความเหมาะสม วิธีการแรกคือการประเมินด้วยแบบสอบถาม ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ใช้กันอย่างแพร่หลายเพราะสามารถเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างจำนวนมากได้ในเวลาอันสั้น แบบสอบถามอาจสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับองค์ประกอบต่างๆ ของหลักสูตร เช่น ความเหมาะสมของเนื้อหา ความน่าสนใจของกิจกรรมการเรียนรู้ ความเพียงพอของสื่อและอุปกรณ์ ความเหมาะสมของการวัดและประเมินผล โดยผู้ตอบแบบสอบถามอาจเป็นครู นักเรียน ผู้ปกครอง หรือผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่นๆ

วิธีการที่สองคือการสัมภาษณ์ ซึ่งเป็นวิธีการที่ช่วยให้ได้ข้อมูลเชิงลึกมากกว่าแบบสอบถาม ผู้สัมภาษณ์สามารถซักถามรายละเอียดเพิ่มเติมและสำรวจประเด็นที่น่าสนใจได้อย่างยืดหยุ่น การสัมภาษณ์อาจเป็นการสัมภาษณ์รายบุคคลหรือการสัมภาษณ์กลุ่ม โดยอาจสัมภาษณ์ครูเกี่ยวกับปัญหาและอุปสรรคในการจัดการเรียนการสอน สัมภาษณ์นักเรียนเกี่ยวกับความพึงพอใจและประสบการณ์การเรียนรู้ หรือสัมภาษณ์ผู้ปกครองเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของบุตรหลานหลังจากเรียนในหลักสูตรนั้นๆ

รายละเอียด การอบรมออนไลน์ เชิงปฏิบัติการ การประเมินหลักสูตรสถานศึกษาในบริบทของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพผู้เรียน

เชิญชวนเข้าร่วมอบรมออนไลน์ เชิงปฏิบัติการ การประเมินหลักสูตรสถานศึกษาในบริบทของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ผ่านออนไลน์ zoom วันที่ 10 มิ.ย. 2566

ลิงก์สำหรับลงทะเบียนเข้าอบรม

การอบรมออนไลน์ เชิงปฏิบัติการ

การประเมินหลักสูตรสถานศึกษาในบริบทของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน

เพื่อการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพผู้เรียน

โดย สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพัทลุง

ขอบคุณแหล่งที่มา : สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพัทลุง